Stedelijke omgeving

Diverse en veilige stedelijke omgeving draagt bij aan de randvoorwaarden voor een prettig en gezond leven.

Beleidskader

Deze doelstelling komt voort uit onderstaande beleidsdocumenten:

Beleidsdocument	Vastgesteld	Toelichting
Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040	2021	Strategische visie voor de stad voor de ontwikkeling van de fysieke leefomgeving.
Aanvulling Ruimtelijke Strategie Utrecht 2040	2022	Aanvullende richtinggevende afspraken op de RSU2040 naar aanleiding van het coalitieakkoord.
Het Utrechts Grondbeleid	2017	Beleidsnota van het grondbeleid
Grondprijzenbrief 2022	2022	Actualisatie van de geldende grondprijzen voor het jaar 2022

Effectindicatoren

Indicator		Nulmeting	Realisatie 2022	Doelstelling 2023	Doelstelling 2024	Doelstelling 2025	Doelstelling 2026
Algemeen buurtoordeel stad		7,3		7,3	-	7,3	-
Oorsprong	1e BERAP 2020
Toelichting	Gebaseerd op de vraag in de inwonersenquête ‘wat vindt u van de buurt waar u woont?’ en vier stellingen. De Inwonersenquête wordt 1x per 2 jaar gehouden. In de tussenjaren is geen data beschikbaar.
Bron	Inwonersenquête
Analyse	De doelstelling blijft 7,3.

Activiteiten

Om onze doelstelling te bereiken, gaan wij het volgende doen:

Nieuwe activiteit in het begrotingsjaar
Gezonde gebiedsontwikkeling: we starten in 2024 verschillende ontwikkelingen, zoals intentiedocumenten, bouwenveloppen, Stedenbouwkundige Plannen van Eisen en bestemmingplannen.
Omgevingswet: De Omgevingswet en de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) treden op 1 januari 2024 in werking. Vanaf 2024 zullen de voorbereidingen worden gedaan voor uitbouw van het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO), dit doen we conform het Plan van aanpak invoering Omgevingswet (vastgesteld in 2019). Op landelijk niveau lopen er gesprekken over de deadline.
Activiteiten die we niet meer doen
Gezonde gebiedsontwikkeling: omdat er geen uitvoeringsbudget is, wordt voorlopig geen vervolg gegeven aan de plannen voor een grootschalige herinrichting van het Janskerkhof.
Gezonde gebiedsontwikkeling: afhankelijk van de voortgang van de onderhandelingen werken we in 2024 niet meer aan de samenwerkingsovereenkomst met de Universiteit.
Gezonde gebiedsontwikkeling: de bouwenvelop voor de sporthal Voorveldselaan wordt stop gezet. Door herprioritering worden deze middelen ingezet voor de bouw van een sporthal in Vleuten De Meern.

Activiteiten die we blijven doen
Gezonde gebiedsontwikkeling: we werken verder aan de lopende projecten in het Meerjaren Perspectief Ruimte (MPR) en continueren investeringen in de openbare ruimte en infrastructuur.
Omgevingswet: in 2024 zal nazorg worden gedaan rondom de inwerkingtreding van de wet en continueren we het doorontwikkelen van de andere manier van werken in het fysieke domein. Externe Subsidies en Fondsen: we voeren het programma Kansen voor West II en III uit samen met de G4 (de steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) en P4 (de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland) en werken samen met onze partners om subsidiemogelijkheden te benutten en innovatieve projecten te ondersteunen.

Activiteiten die we blijven doen

Gezonde gebiedsontwikkeling: we werken verder aan de lopende projecten in het Meerjaren Perspectief Ruimte (MPR) en continueren investeringen in de openbare ruimte en infrastructuur.

Omgevingswet: in 2024 zal nazorg worden gedaan rondom de inwerkingtreding van de wet en continueren we het doorontwikkelen van de andere manier van werken in het fysieke domein.
Externe Subsidies en Fondsen: we voeren het programma Kansen voor West II en III uit samen met de G4 (de steden Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht) en P4 (de provincies Noord-Holland, Zuid-Holland, Utrecht en Flevoland) en werken samen met onze partners om subsidiemogelijkheden te benutten en innovatieve projecten te ondersteunen.

Financiën Stedelijke omgeving

						x €1.000
	Rekening	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting
	2022	2023	2024	2025	2026	2027
Baten	119.919	96.676	211.316	141.761	108.145	98.631
Omgevingsrecht	650	577	617	617	617	617
Bedrijfsmiddelen	177	133	9	9	9	9
Grondexploitaties binnenstedelijk	35.614	31.042	27.020	61.212	45.172	37.297
Beleidsontwikkeling Grondzaken	69	111	119	119	119	119
Erfpachtbeheer	14.375	14.511	14.511	14.511	14.511	14.511
Conversies en bestem.wijzeging erfpacht	10.531	1.711	1.711	1.711	1.711	1.711
Woningbouwprojecten	34.805	8.917	35.324	14.156	2.649	8.628
Commercieel Vastgoed	669	12.487	27.170	16.616	25.099	19.939
Gebiedsmanagement	6.034	4.121	4.408	4.408	4.408	4.408
Overige projecten	3.904	1.939	789	2.030	0	0
Uitgifte gemeentelijke eigendommen	2.145	669	669	669	669	669
Parken en Plas	1.711	3.487	5.919	0	0	2.488
Investeringsimpuls RSU	1.343	0	0	0	0	0
Leidsche Rijn Centrum	243	16.541	29.354	25.569	13.047	8.100
Uitvoeren Masterplan	4.736	431	63.562	0	0	0
SISA Gebiedsontwikkeling	2.228	0	0	0	0	0
Resultaat strategische verwervingen	686	0	0	0	0	0
Strategie en Ruimtebrede kosten	0	0	133	133	133	133
Lasten	126.937	98.851	213.460	142.355	104.759	103.016
Omgevingsrecht	1.820	2.522	2.823	2.823	2.793	2.793
Bedrijfsmiddelen	-12.072	-9.026	-4.208	-4.208	-4.208	-4.146
Grondexploitaties binnenstedelijk	24.084	29.312	26.885	61.077	45.038	37.162
Beleidsontwikkeling Grondzaken	1.762	1.872	1.829	1.829	1.829	1.719
Erfpachtbeheer	3.589	3.770	4.046	4.045	4.045	4.045
Conversies en bestem.wijzeging erfpacht	6.771	765	786	786	786	786
Woningbouwprojecten	3.789	5.176	3.834	1.543	-3.152	-6.405
Commercieel Vastgoed	-1.303	10.755	5.008	7.239	6.957	6.809
Gebiedsmanagement	12.962	14.732	16.531	16.187	15.062	14.687
Strategie	548	546	546	546	546	546
POS onderhanden werk	-11.924	-24.660	34.929	0	0	0
Bovenstedelijke programmering	2.861	55	51	51	51	51
Overige projecten	52.366	53.103	44.510	46.022	34.404	38.716
Stedenbouw en planologie	538	2.522	860	860	860	860
Uitgifte gemeentelijke eigendommen	1.637	667	698	698	698	698
Parken en Plas	3.721	4.567	5.564	6.203	7.314	6.956
Investeringsimpuls RSU	7.145	10.154	11.797	11.008	8.559	7.940
Leidsche Rijn Centrum	4.529	11.032	10.388	5.400	-326	38
Onderhanden werk	7.488	-44.105	24.815	-12.472	-8.838	-2.457
Uitvoeren Masterplan	13.714	25.091	28.633	0	0	0
SISA Gebiedsontwikkeling	2.228	0	0	0	0	0
Resultaat strategische verwervingen	686	0	0	0	0	0
Strategie en Ruimtebrede kosten	0	0	5.185	4.767	4.392	4.267
Kostentoerek. Verkeer en vervoer T2.1	0	0	-2.049	-2.049	-2.049	-2.049
Kostentoerek. Parkeren T2.2	0	0	-241	-241	-241	-241
Kostentoerek. openbaar vervoer T2.5	0	0	-121	-121	-121	-121
Kostentoerek. economische ontwik. T3.1	0	0	-844	-844	-844	-844
Kostentoerek. Fysieke bedrijfsinfr. T3.2	0	0	-241	-241	-241	-241
Kostentoerek. cultuur erfgoed T5.5	0	0	-482	-482	-482	-482
Kostentoerek. Openbaar groen T5.7	0	0	-603	-603	-603	-603
Kostentoerek. Milieubeheer T7.4	0	0	-1.687	-1.687	-1.687	-1.687
Kostentoerek. ruimte en leefomg. T8.1	0	0	-964	-964	-964	-964
Kostentoerek. grondexploitatie T8.2	0	0	-2.410	-2.410	-2.410	-2.410
Kostentoerek. wonen en bouwen T8.3	0	0	-2.410	-2.410	-2.410	-2.410
Saldo Baten en Lasten	-7.018	-2.175	-2.145	-593	3.386	-4.385
Onttrekking reserves	57.384	25.716	17.441	15.582	11.451	10.721
Toevoeging reserves	25.712	15.583	14.423	13.161	8.446	5.846
Saldo onttrekkingen en toevoegingen reserves	31.672	10.132	3.018	2.421	3.005	4.875
Totaal	24.655	7.958	873	1.828	6.391	490

In onderstaande tabel zijn de verschillen in de baten, lasten en reserves ten opzichte van begrotingsjaar 2023 toegelicht.

	x €1.000
Toelichting verschillen	Bedrag	I/S
Baten
Grondexploitaties: Meerjarige raming van de baten (cashflow) uit de actualisatie van de grondexploitaties conform MPR 2023.	114.295	I
Lasten
Grondexploitaties: Meerjarige raming van de lasten (cashflow) uit de actualisatie van de grondexploitaties conform MPR 2023.	114.295	I
Bedrijfsmiddelen: Verschil betreft vooral een nog te verdelen bedrag in 2023 voor indexatie loon- en prijscompensatie. In 2024 is de loon- en prijscompensatie wel volledig verdeeld.	-2.047	I
Gebiedsmanagement: Extra middelen Uitvoeringskracht conform programmabegroting 2023 en toegekende indexatie vanaf 2024	1.799	S/I
Stedenbouw en planologie: In de nieuwe programmastructuur vanaf 2024 worden de geraamde lasten van het onderdeel Gezond Gedrag in de Openbare Ruimte verantwoord in het programma Aantrekkelijke en Groene Leefomgeving.	-1.662	S
Investeringsimpuls RSU: Jaarlijkse fluctuatie (cashflow) op basis van de planning in het MPR 2023.	1.643	I
Reserves
Onttrekkingen
Reserve Grondexploitaties: De onttrekking in 2024 is lager dan in 2023. In 2023 is een onttrekking geraamd in verband met de toegerekende rente over de robuuste posten Leidsche Rijn van 1,595 miljoen euro. Deze onttrekking wordt jaarlijks incidenteel geraamd op basis van de actuele stand van de robuuste posten aan het begin van het boekjaar. Daarnaast is in 2024 de onttrekking voor het investeringspakket uit de Voorjaarsnota 2021 1,090 miljoen euro lager dan in 2023. Verder wordt in 2023 incidenteel 2,323 miljoen euro onttrokken als onderdeel van het vastgestelde financiële kader van het project Zuilense Vecht.	-5.009	I
Reserve Investeringsimpuls RSU: Met de geraamde onttrekkingen worden de lasten op het product Investeringsimpuls RSU gedekt. Deze lasten fluctueren jaarlijks; in 2024 zijn deze 4,598 miljoen euro hoger dan in 2023 (gebaseerd op de planning uit het Meerjaren Perspectief Ruimte 2023). Daarnaast is in 2024 op basis van een gewijzigde fasering de onttrekking voor het project Amazonekwartier 0,300 miljoen hoger dan in 2023 en de onttrekking voor het project Tuinen van Moreelse 0,100 miljoen euro lager dan in 2023. Tot slot is er in 2023 een incidentele onttrekking van 2,677 miljoen euro ter dekking van het investeringspakket Groei in Balans.	2.121	I
Reserve Betaalbaar wonen: In de Voorjaarsnota 2023 is in 2023 een incidentele onttrekking geraamd voor investeringen in de openbare ruimte die nodig zijn om woningbouwprojecten op gang te houden.	-3.300	I
Reserve Europese Subsidies: In 2023 wordt de laatste bijdrage voor het Kansen voor West 2 programma betaald (0,125 miljoen euro).	-0.125	I
Algemene dekkingsreserve: In de resultaatbestemming 2022 zijn bedragen uit het resultaat 2022 overgeheveld naar 2023. Deze bedragen worden in 2023 incidenteel onttrokken aan de algemene dekkingsreserve.	-1.962	I
Toevoegingen
Reserve Grondexploitaties: De storting in 2024 is lager dan in 2023. In 2023 is een storting geraamd in verband met de toegerekende rente over de robuuste posten Leidsche Rijn van 1,595 miljoen euro. Deze storting wordt jaarlijks incidenteel geraamd op basis van de actuele stand van de robuuste posten aan het begin van het boekjaar. De storting voor Lombokplein en doorvaarbare Leidse Rijn uit de Voorjaarsnota 2018 neemt 0,450 miljoen euro toe.	-1.145	I

Beïnvloedbaarheid

De grafiek hieronder laat zien welk percentage van de lasten van deze doelstelling beïnvloedbaar is.

Voor het jaar 2024 was de doelstelling Stedelijke omgeving voor 2 procent beïnvloedbaar. Voor het jaar 2025 voor 3 procent beïnvloedbaar Voor het jaar 2026 voor 4 procent beïnvloedbaar Voor het jaar 2027 voor 5 procent beïnvloedbaar

Binnen deze doelstelling is slechts een beperkt deel van de lasten beïnvloedbaar:
Ruimtelijke ontwikkelingsprojecten die bijdragen aan het realiseren van de ruimtelijke ambities uit de RSU 2040: in het coalitieakkoord zijn deze projecten onderdeel van het investeringspakket Groei in Balans. Het betreft lopende projecten die beïnvloedbaar zijn, maar bij beëindiging zal wel sprake zijn van kapitaalvernietiging.
Het aanjagen en faciliteren van gebiedsontwikkelingen/versnelling van woningbouw: concreet gaat het bijvoorbeeld om kosten voor het opstellen van ontwikkelstrategieën en (omgevings-)visies, om loonkosten en om (op de initiatiefnemer verhaalbare) plankosten voor anterieure overeenkomsten.
Strategie en ruimte brede kosten: dit budget is o.a. bedoeld voor een (stevigere) stedelijke sturing (een van de speerpunten van het coalitieakkoord) en voor kosten die niet aan één opgave zijn toe ter rekenen. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om de (personele) kosten van het Development Network Utrecht: het professionele vastgoednetwerk van marktpartijen en gemeente, dat zich inzet voor een duurzame (waarde)ontwikkeling van de stad.

Voor het overige deel van de lasten binnen deze programmadoelstelling geldt dat het onderdelen van geopende grondexploitaties zijn met lasten en baten die netto voor een niet beïnvloedbare ruimte zorgen. Dit geldt ook voor werkzaamheden aan erfpacht, die gedekt worden uit baten.