Duurzame vervoersmiddelen

Toename van het aandeel duurzame, gezonde en ruimte efficiënte vervoersmiddelen.

Beleidskader

Deze doelstelling komt voort uit onderstaande beleidsdocumenten:

Beleidsdocument	Vastgesteld	Toelichting

Mobiliteitsplan 2040	2021	Voor een gezonde groei van de stad is het nodig om de mobiliteit anders te organiseren. De stad moet aantrekkelijk en bereikbaar zijn voor iedereen.

Effectindicatoren

Indicator		Nulmeting	Realisatie 2022	Doelstelling 2023	Doelstelling 2024	Doelstelling 2025	Doelstelling 2026
% verplaatsingen binnen, van en naar de gemeente Utrecht dat lopend wordt gedaan.		13% (2018)	20%	20%	21%	21%	21%
Oorsprong	Onbekend
Toelichting	We streven naar groei van de staf zonder toename van autogebruik , we streven daarbij naar het stimuleren van gezonde vervoerswijzen zoals lopen en fietsen.
Bron	ODiN, CBS
Analyse	Dit is een nieuwe indicator. Het Onderzoek in Nederland (ODiN) van het CBS in opdracht van Rijkswaterstaat is de bron voor deze indicator. Het ODiN loopt een jaar achter. We rapporteren in de jaarstukken daarom cijfers van een jaar oud (realisatie 2024 is op basis van de cijfers van 2023). Uit eerdere ontwikkelingen (ook landelijk) weten we dat veranderingen in de modal split niet snel gaan, met uitzondering van de grotere verschuiving als gevolg van de coronamaatregelen in 2020-2021.
% verplaatsingen binnen, van en naar de gemeente Utrecht dat fietsend wordt gedaan.		29% (2018)	29%	29%	29%	29	29
Oorsprong	Onbekend
Toelichting	Zie toelichting bij effectindicator ‘% verplaatsingen binnen, van en naar de gemeente Utrecht dat lopend wordt gedaan’.
Bron	ODiN, CBS
Analyse	Zie toelichting bij effectindicator ‘% verplaatsingen binnen, van en naar de gemeente Utrecht dat lopend wordt gedaan’.
% verplaatsingen binnen, van en naar de gemeente Utrecht dat met het ov wordt gedaan.		20% (2018)	14%	14%	15%	15%	16%
Oorsprong	Onbekend
Toelichting	Zie toelichting bij effectindicator ‘% verplaatsingen binnen, van en naar de gemeente Utrecht dat lopend wordt gedaan’.
Bron	ODiN, CBS
Analyse	Als gevolg van de coronamaatregelen was het aandeel openbaar vervoer in de afgelopen jaren lager. We streven naar een toename.
% verplaatsingen binnen, van en naar de gemeente Utrecht dat met de auto wordt gedaan.		36% (2018)	35%	35%	34%	34%	33%
Oorsprong	Onbekend
Toelichting	Zie toelichting bij effectindicator ‘% verplaatsingen binnen, van en naar de gemeente Utrecht dat lopend wordt gedaan’. De komende jaren treffen we diverse maatregelen die het autogebruik ontmoedigen (o.a. invoering betaald parkeren).
Bron	ODiN, CBS
Analyse	Zie toelichting bij effectindicator ‘% verplaatsingen binnen, van en naar de gemeente Utrecht dat lopend wordt gedaan’. De komende jaren treffen we diverse maatregelen die het autogebruik ontmoedigen (o.a. invoering betaald parkeren).

Uitgebreidere informatie over indicatoren die betrekking hebben op deze doelstelling is te vinden: zie toelichting bij de indicatoren.

Activiteiten

Om onze doelstelling te bereiken, gaan wij het volgende doen:

Nieuwe activiteiten in het begrotingsjaar
Voor de klimaatvisie van de gemeente werken we de mobiliteitsambities, doelstellingen en maatregelen uit (gereed in 2024).
Actualisatie en uitwerking van beleid en strategie OV, vanuit de volgende aanpak (gereed in 2024): Principes OV-Alliantie Ontsluitingsconcept Merwedekanaalzone Faseringsconcept wiel-met-spaken Gebiedsuitwerking U-link en U-liner

Nieuwe activiteiten in het begrotingsjaar

Voor de klimaatvisie van de gemeente werken we de mobiliteitsambities, doelstellingen en maatregelen uit (gereed in 2024).

Actualisatie en uitwerking van beleid en strategie OV, vanuit de volgende aanpak (gereed in 2024):

Principes OV-Alliantie
Ontsluitingsconcept Merwedekanaalzone
Faseringsconcept wiel-met-spaken
Gebiedsuitwerking U-link en U-liner

Activiteiten die we niet meer doen
De planvorming voor een update aan de fietsbewegwijzering is gereed, alleen is er momenteel onvoldoende budget beschikbaar om dit uit te voeren, door gestegen kosten. We blijven zoeken naar dekkingsmogelijkheden.
Nieuwe verkeerslichten worden niet meer standaard een volledig intelligent verkeerslicht (iVRI), maar voeren we uit als iVRI ready, vanwege een scheve kosten-baten verhouding op dit moment.

Activiteiten die we blijven doen
Intensiveren van de wettelijke en reguliere taken zoals mobiliteitsadvisering in de wijk, monitoring/onderzoek -onder andere monitor mobiliteitsplan- en de minder hinder aanpak.
Verbeteren uitbreiding van het fietsnetwerk en wegwerken tekort aan fietsenstallingen (met name op Utrecht CS en in en om de binnenstad) en fietsenrekken.
Gebiedsgewijs uitwerken van het Mobiliteitsplan; afronding omgevingsvisie Overvecht, start Oost, Vleuten – De Meern en Leidsche Rijn, waarbij we rekening houden met de ontwikkeling van Rijnenburg.
Voorbereiden van de mobiliteitsprojecten voor de versnelling van de woningbouw noordwest en zuidwest in de komende drie tot vijf jaar, die zijn opgenomen in de versnellingsafspraken met het Rijk.
In samenhang met de MIRT-Verkenning en –Onderzoek werken we het OV-concept ''Wiel met spaken' verder uit, in lijn met de ruimtelijke strategie Utrecht 2040 (RSU). Ook werken we aan een financieringsstrategie voor de toekomstige implementatie ervan. De dekking voor het krediet voor de eerste fase van het Wiel met Spaken (OV-schaalsprong) regelen we vooraf. De Voorjaarsnota 2024 is daarvoor het geëigende moment.
We gaan verder met de uitwerking en uitvoering van fietsprojecten, onder andere: fietsverbindingen bij Boorstraat en Demkabrug; regionale, stedelijke -en doorfietsverbindingen en voetgangersnetwerk.
We werken aan de volgende uitvoeringsprojecten voor verbetering van het openbaar vervoer: verbeteren van de toegankelijkheid van de bushaltes; doorstromingsmaatregelen OV; aanpassingen als gevolg van Vervoerplan 2024; uitvoering van de no regret-maatregelen voor het openbaar vervoer.
Herinrichting Westelijke Stadsboulevard; afronding van het laatste deel in 2024.
In 2024 starten we naar verwachting met de uitvoering van de herinrichting van de Amsterdamsestraatweg, Socrateslaan, Europalaan-Noord en Knip Catharijnesingel.
Oplevering Kanaalstraat begin 2024, daarna start herinrichting van de Damstraat.
Uitvoeringsprogramma bouwlogistiek waarbij we het aantal logistieke bewegingen van en naar bouwplaatsen verminderen.
Aanleg eerste stadshaltes (overslaglocaties water-weg in centrum) om meer goederenvervoer over water te faciliteren.
Datagedreven pilots als dynamische venstertijden en multifunctionele laad/los zones.

Financiën Duurzame vervoersmiddelen

						x €1.000
	Rekening	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting
	2022	2023	2024	2025	2026	2027
Baten	3.195	4.128	2.796	385	339	339
Programmamanagement	145	150	160	160	160	160
OV	1.070	2.080	2.072	181	135	135
Auto	58	0	0	0	0	0
Fiets	1.890	1.891	556	36	36	36
Handhaving en vergunning Taxi's	32	7	7	7	7	7
Lasten	19.537	33.870	32.524	25.742	23.066	22.339
Bedrijfsmiddelen	-2.677	-2.767	-2.902	-2.902	-2.902	-2.902
Verkeers-, vervoer- en parkeerbeleid	2.456	2.310	2.421	2.421	2.421	2.421
Programmamanagement	8.088	9.486	9.427	8.586	8.586	8.386
OV	2.731	3.316	4.349	7.332	7.879	5.802
Auto	2.731	3.239	6.312	3.810	1.776	3.350
Goederenvervoer	209	357	212	212	212	212
Fiets	5.897	17.854	12.623	6.202	5.012	4.989
Handhaving en vergunning Taxi's	102	74	82	82	82	82
Saldo Baten en Lasten	-16.342	-29.742	-29.728	-25.357	-22.727	-22.000
Onttrekking reserves	7.324	17.654	9.509	1.400	6.846	2.339
Toevoeging reserves	20.176	18.932	15.041	8.845	12.769	13.270
Saldo onttrekkingen en toevoegingen reserves	-12.852	-1.279	-5.533	-7.445	-5.923	-10.931
Totaal	-29.194	-31.021	-35.260	-32.802	-28.650	-32.931

In onderstaande tabel zijn de verschillen in de baten, lasten en reserves ten opzichte van begrotingsjaar 2023 toegelicht.

	x €1.000
Toelichting verschillen	Bedrag	I/S
Baten
De lagere raming van de baten (met name subsidies) is gebaseerd op de kasritmes (cashflow) voor de projecten Fiets (MPB).	-1.371	I
Lasten
In het coalitieakkoord zijn middelen beschikbaar gesteld voor de beleidsprioriteit Anders Reizen/Goederenvervoer.	150	S
Vervallen incidentele budgetten voor de uitvoering van het mobiliteitsplan en deelmobiliteit.	-355	I
Mutatie van het verwachte kasritme (uitgaven) van de meerjarige projecten OV.	674	I
Mutatie van het verwachte kasritme (cashflow) van de meerjarige projecten Fiets op basis van de uitvoeringsplanning.	-5.447	I
Loon- en prijscompensatie	1.246	I
Bijstelling Meerjarenprogramma Bereikbaarheid (ten behoeve van het oplossen van knelpunten in het brede financieel beeld)	-600
Bijstelling middelen vanuit het coalitieakkoord (Groei in Balans): fietsenstalling binnenstad	645	I
Bijstelling van het verwachte kasritme (uitgaven) van de projecten Auto op grond van de jaarlijkse actualisatie van het MPB.	2.264	I
Reserves
Onttrekkingen
Verschillen in jaarlijkse verrekeningen met de reserve Bereikbaarheid en de vaste activa reserve op basis van actuele kasritmes.	-8.145	I
Toevoegingen
Verschillen in jaarlijkse verrekeningen met de reserve Bereikbaarheid op basis van actuele kasritmes.	-3.891	I

Beïnvloedbaarheid

De grafiek hieronder laat zien welk percentage van de lasten van deze doelstelling beïnvloedbaar is.

Voor het jaar 2024 was de doelstelling Duurzame vervoersmiddelen voor 11 procent beïnvloedbaar. Voor het jaar 2025 voor 14 procent beïnvloedbaar Voor het jaar 2026 voor 17 procent beïnvloedbaar Voor het jaar 2027 voor 20 procent beïnvloedbaar

Binnen deze doelstelling is slechts een beperkt deel van de lasten beïnvloedbaar. Bijvoorbeeld lopende projecten, met name bij 'Fiets', zijn beïnvloedbaar. Beëindiging van deze lopende projecten zal leiden tot kapitaalvernietiging. Daarnaast worden er projecten bekostigd met behulp van cofinanciering, bijvoorbeeld 'OV' en 'Programmamanagement'. Beëindiging of verlagingen hebben direct gevolgen voor de cofinanciering. Er is ook een aantal projecten, bijvoorbeeld 'auto', waarbij verplichtingen volledig zijn vastgelegd (Westelijke Stadsboulevard en NRU).
Verlaging van budgetten op de gebieden fiets, goederenvervoer en programmamanagement (personele inzet), heeft impact op de logistieke knelpunten in onze groeiende stad.