Mobiliteitsgedrag

Mobiliteitsgedrag dat bijdraagt aan een gezonde en leefbare stad.

Beleidskader

Deze doelstelling komt voort uit onderstaande beleidsdocumenten:

Beleidsdocument	Vastgesteld	Toelichting
Parkeervisie (inclusief modules)	2021	Ons parkeerbeleid staat in de nieuwe parkeervisie. Speerpunten zijn bereikbaarheid, kwaliteit openbare ruimte, duurzame mobiliteit en rechtvaardige verdeling van de schaarse parkeerruimte.

Effectindicatoren

Indicator		Nulmeting	Realisatie 2022	Doelstelling 2023	Doelstelling 2024	Doelstelling 2025	Doelstelling 2026
Gemiddeld aandeel gebiedsvreemd verkeer op de invalsroutes		32% (2017)	33%	26%	25%	25%	24%
Oorsprong	Voorjaarsnota 2019
Toelichting	Gebiedsvreemd verkeer heeft geen bestemming in het aanliggend gebied van de weg. Op basis van floating car data (data van navigatie en gps-systemen) is in beeld gebracht welk verkeer gebiedsvreemd is.
Bron	Gemeente Utrecht
Analyse	We streven naar een gestage afname van 0,5% tot 1% per jaar van het gebiedsvreemd verkeer. Omdat dit door de werkzaamheden en files op de Ring wordt beïnvloed, is de afname lastig in te schatten en zien we verschillen ontstaan tussen de realisatie en doelstellingen. Er zijn verschillende projecten in de stad in voorbereiding, zoals de voorgenomen verkeersknips Catharijnesingel en Ledig Erf waarmee we hopen een inhaalslag te maken.
Parkeerareaal op straat waar sprake is van betaald parkeren (% van het totale aantal parkeerplaatsen op straat)		PM	25%	31%	38%	44%	50%
Oorsprong	Voorjaarsnota 2019
Toelichting	Dit is een nieuwe indicator die weergeeft hoeveel procent van het totaal aantal autoparkeerplekken op straat in de gemeente Utrecht een betaalde parkeerplek is. Bron: Gemeente Utrecht
Bron	gemeente Utrecht
Analyse	De ambitie is stadsbrede invoering dus 100% in het jaar 2034. We gaan voor de doelen uit van een gelijke toename per jaar, wat neerkomt op een toename van gemiddeld 6,25 procentpunt per jaar. Omdat het streven is om per jaar (minimaal) 10.000 adressen toe te voegen zal in werkelijkheid het aantal toegevoegde betaalde parkeerplaatsen per jaar variëren. Als gevolg daarvan zal de toename van het percentage betaald parkeren areaal ook variëren.
% (zeer) tevreden inwoners over de stallingen in de binnenstad		73% (2014)	78%	79%	79%	80%	80%
Oorsprong	Onbekend
Toelichting	Dit is een nieuwe indicator. De bron is de Inwonersenquête, omdat deze nog maar eens in de twee jaar verschijnt kunnen we hier voor de even jaren geen gerealiseerde gegevens tonen.
Bron	Inwonersenquête gemeente Utrecht
Analyse	We streven naar een toename van de tevredenheid met 1 procentpunt per 2 jaar. We verwachten dat op termijn de tevredenheid stabiliseert waarbij we streven naar een stabiele score van 85% tevreden inwoners.
% (zeer) tevreden inwoners over de stallingen bij Utrecht Centraal Station		70% (2014)	87% (2021)	88%	88%	89%	89%
Oorsprong	Onbekend
Toelichting	Dit is een nieuwe indicator. De bron is de inwonersenquête, omdat deze nog maar eens in de twee jaar verschijnt kunnen we hier voor de even jaren geen gerealiseerde gegevens tonen.
Bron	Inwonersenquête gemeente Utrecht
Analyse	We streven naar een toename van de tevredenheid met 1 procentpunt per 2 jaar. We verwachten dat op termijn de tevredenheid stabiliseert waarbij we streven naar een stabiele score van 90% tevreden inwoners.
Aandeel huishoudens zonder auto.		32% (2021)	Niet gemeten	33%	33%	34%	34%
Oorsprong	Onbekend
Toelichting	Dit is een nieuwe indicator. De bron is de Inwonersenquête, omdat deze nog maar eens in de twee jaar verschijnt kunnen we hier voor de even jaren geen gerealiseerde gegevens tonen.
Bron	Inwonersenquête gemeente Utrecht
Analyse	We zetten in op het versnellen van de transitie van bezit naar gebruik van gezonde, duurzame en ruimte-efficiënte vormen van mobiliteit. We streven naar een afname van het autobezit.
% huishoudens dat gebruik maakt van deelmobiliteit.		17% (2021)	niet gemeten	20%	25%	32%	40%
Oorsprong	Onbekend
Toelichting	Dit is het aandeel inwoners dat op de Inwonersenquêtevraag “Van welke vormen van deelvervoer hebt u of iemand in uw huishouden in de afgelopen 12 maanden gebruik gemaakt?” , minimaal één deelmodaliteit heeft aangegeven.
Bron	Inwonersenquête gemeente Utrecht
Analyse	Onze ambitie is dat een deelauto in 2030 normaler is dan een eigen auto. Bovenstaand percentage geeft het aandeel inwoners weer dat op de Inwonersenquêtevraag “Van welke vormen van deelvervoer hebt u of iemand in uw huishouden in de afgelopen 12 maanden gebruik gemaakt?” minimaal één van de volgende deelmodaliteiten heeft geantwoord: deelfiets, deelbakfiets of deelauto (exclusief het gebruik van een auto van familie, vrienden, kennissen of buren). De bron is de Inwonersenquête, omdat de Inwonersenquête nog maar eens in de twee jaar verschijnt kunnen we hier voor de even jaren geen gerealiseerde gegevens tonen.
Aantal fietsen dat buiten een fietsparkeervoorziening staat in binnenstad		7.100 (2018)	8.338	7.100	6.700	6.300	6.100
Oorsprong	Onbekend
Toelichting	Het betreft het gemiddeld aantal fietsen dat op straat buiten een klem/rek/andere voorziening gestald staat in de binnenstad op 14 meetmomenten in juni en november van een jaar.
Bron	Fietsparkeerdrukmetingen gemeente Utrecht
Analyse	We willen de groei van de mobiliteit opvangen met gezonde, ruimte-efficiënte vervoermiddelen, waaronder de fiets. Het aantal gestalde fietsen zal eveneens groeien. We promoten de stallingen om het gebruik te verhogen. Daarnaast werken we aan het toevoegen van nieuwe stallingsplekken in stallingen en rekken. We verwachten als gevolg hiervan een afname van het aantal gestalde fietsen buiten een stalling klem/rek/andere voorziening vanaf 2024.
Aantal fietsen dat buiten een fietsparkeervoorziening staat in stationsgebied		1.600 (2018)	1.159	1.600	1.200	800	400
Oorsprong	Voorjaarsnota 2019
Toelichting	Dit betreft het gemiddeld aantal fietsen dat buiten een klem/rek/andere voorziening gestald staat in het stationsgebied, op 14 meetmomenten in juni en november van een jaar.
Bron	Fietsparkeerdrukmetingen gemeente Utrecht
Analyse	We hebben in 2023 in de stationsomgeving een stallingsverbod ingesteld en passen handhaving toe voor fietsen buiten een stalling, rek of andere voorziening. We verwachten dat daarmee het aantal fietsen buiten stallingen vermindert. Voor 2024 t/m 2026 streven we naar een afname met 400 per jaar.
Aantal parkeerplekken omgevormd naar ruimte voor groen, fiets en verblijf		PM	55	PM	PM	PM	PM
Oorsprong	Gemeente Utrecht
Toelichting	Dit is een nieuwe indicator. Door het weghalen van parkeerplaatsen ontstaat meer plek voor lopen, fietsen, spelen en ontmoeten.
Bron	Gemeente Utrecht
Analyse	We streven naar het omvormen van 0,75% van het aantal parkeerplekken in de gemeente Utrecht per jaar, in lijn met het coalitieakkoord waarin staat dat we jaarlijks 0,5-1% van de bestaande parkeerplekken omzetten in ruimte voor fietsenrekken, vergroening en verblijf. In 2022 hebben we 55 parkeerplekken opgeheven. We werken aan een nieuwe procedure opheffen parkeerplaatsen, om invulling te geven aan deze ambitie. Na vaststelling hiervan zijn de doelen voor 2023-2026 in te vullen.

Activiteiten

Om onze doelstelling te bereiken, gaan wij het volgende doen:

Nieuwe activiteiten in het begrotingsjaar
Uitwerking van beleid en producten voor het stimuleren van parkeren in de parkeergarages voor bewoners in plaats van in de openbare ruimte (gereed in 2024).
Onderzoek naar mogelijkheden om te handhaven op de aangewezen parkeerplekken met bijzondere bestemming (laadplekken, minder validen plekken) in de openbare parkeergarages (gereed in 2024).
Introductie van parkeerproduct voor scholen, en een tegemoetkoming in parkeerkosten voor bewoners met een laag inkomen (gereed in 2024). Activiteiten die we niet meer doen Niet van toepassing.

Nieuwe activiteiten in het begrotingsjaar

Uitwerking van beleid en producten voor het stimuleren van parkeren in de parkeergarages voor bewoners in plaats van in de openbare ruimte (gereed in 2024).

Onderzoek naar mogelijkheden om te handhaven op de aangewezen parkeerplekken met bijzondere bestemming (laadplekken, minder validen plekken) in de openbare parkeergarages (gereed in 2024).

Introductie van parkeerproduct voor scholen, en een tegemoetkoming in parkeerkosten voor bewoners met een laag inkomen (gereed in 2024).

Activiteiten die we niet meer doen

Niet van toepassing.

Activiteiten die we blijven doen
Ontwikkelen van producten voor het parkeren in parkeerhubs voor zowel bewoners als bezoekers.
We voeren ons mobiliteitsmanagement uit via het regionale samenwerkingsverband Goedopweg, looptijd 2019 t/m 2024 en maken een vervolgplan voor Goedopweg vanaf 2025. Voorbereiding en/of uitvoering van verschillende Dynamisch VerkeersManagement (DVM) projecten. Continuering van de regionale samenwerking voor multimodaal verkeersmanagement. Nieuwe, of te vervangen, verkeerslichten voeren we uit als iVRI-ready.
We blijven uitvoering geven aan de korte termijn maatregelen uit het Plan van Aanpak Deelmobiliteit (2022-2024). 3 Smart Mobility pilots op het gebied van slim laden & lossen, intelligente toegang en spreiden van fietsdrukte. We onderzoeken hoe we het project digitalisering mobiliteitsdata (data top 15) dat in 2023 afloopt kunnen doorzetten in 2024. Invoering van het versneld betaald parkeren stadsbreed. Uitrol van de integrale aanpak voor het opheffen van parkeerplekken ten gunste van lopen en verblijven, fietsenrekken, deelmobiliteit en spelen. Hierbij sluiten we aan bij projecten en aanvragen van bewoners. Oprichting loket voor aanvragen voor vergroening, fietsenrekken en verblijf in de openbare ruimte, op parkeerplaatsen en daarbuiten. Uitrol van het beleid en het product Parkeren op Afstand (POA) voor nieuwe bewoners in nieuwe wijken. Uitrol van de resultaten van het onderzoek voor het aanpassen van de ligging van de huidige algemene gehandicaptenparkeerplaatsen, met focus op de Binnenstad. Uitwerking plannen nieuwe gebouwde fietsenstallingen Jaarbeurspleingebouw, Dubbele Knoopstalling, Vaartsche Rijn en Hoog Catharijne (P1 en P4). Uitwerking plannen uitbreiding fietsenparkeerplekken bij stations Overvecht, Zuilen, Lunetten, Leidsche Rijn Centrum en Vleuten. Uitwerken aanpak voor meer en betere fietsparkeerplekken in de binnenstad en in vooroorlogse wijken, en voor op te heffen autoparkeerplekken.

Activiteiten die we blijven doen

Ontwikkelen van producten voor het parkeren in parkeerhubs voor zowel bewoners als bezoekers.

We voeren ons mobiliteitsmanagement uit via het regionale samenwerkingsverband Goedopweg, looptijd 2019 t/m 2024 en maken een vervolgplan voor Goedopweg vanaf 2025.

Voorbereiding en/of uitvoering van verschillende Dynamisch VerkeersManagement (DVM) projecten.
Continuering van de regionale samenwerking voor multimodaal verkeersmanagement.
Nieuwe, of te vervangen, verkeerslichten voeren we uit als iVRI-ready.

We blijven uitvoering geven aan de korte termijn maatregelen uit het Plan van Aanpak Deelmobiliteit (2022-2024).

3 Smart Mobility pilots op het gebied van slim laden & lossen, intelligente toegang en spreiden van fietsdrukte.
We onderzoeken hoe we het project digitalisering mobiliteitsdata (data top 15) dat in 2023 afloopt kunnen doorzetten in 2024.

Invoering van het versneld betaald parkeren stadsbreed.
Uitrol van de integrale aanpak voor het opheffen van parkeerplekken ten gunste van lopen en verblijven, fietsenrekken, deelmobiliteit en spelen. Hierbij sluiten we aan bij projecten en aanvragen van bewoners.
Oprichting loket voor aanvragen voor vergroening, fietsenrekken en verblijf in de openbare ruimte, op parkeerplaatsen en daarbuiten.
Uitrol van het beleid en het product Parkeren op Afstand (POA) voor nieuwe bewoners in nieuwe wijken.
Uitrol van de resultaten van het onderzoek voor het aanpassen van de ligging van de huidige algemene gehandicaptenparkeerplaatsen, met focus op de Binnenstad.

Uitwerking plannen nieuwe gebouwde fietsenstallingen Jaarbeurspleingebouw, Dubbele Knoopstalling, Vaartsche Rijn en Hoog Catharijne (P1 en P4).
Uitwerking plannen uitbreiding fietsenparkeerplekken bij stations Overvecht, Zuilen, Lunetten, Leidsche Rijn Centrum en Vleuten.
Uitwerken aanpak voor meer en betere fietsparkeerplekken in de binnenstad en in vooroorlogse wijken, en voor op te heffen autoparkeerplekken.

Financiën Mobiliteitsgedrag

						x €1.000
	Rekening	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting
	2022	2023	2024	2025	2026	2027
Baten	55.160	63.654	74.494	79.666	84.306	88.280
Autoparkeren Expl. SB	7.146	9.300	10.221	10.221	10.863	10.863
Fietsparkeren Expl. SB	184	236	252	252	252	252
Autoparkeren VTH	44.551	52.229	62.817	67.994	71.997	75.971
Autoparkeren VGU	240	40	40	40	40	40
Fietsparkeren VGU	938	936	936	936	936	936
Autoparkeren Ruimte	36	0	0	0	0	0
Fietsparkeren VTH	288	215	228	228	228	228
Uitvoeren maatregelen mobiliteits- en ve	1.778	699	0	0	-5	-5
Duurzame Mobiliteit (niet fysiek) VTH	0	0	0	-5	-5	-5
Lasten	36.531	37.346	43.479	46.651	53.833	50.468
Autoparkeren Expl. SB	2.210	2.603	2.583	2.583	2.254	2.254
Fietsparkeren Expl. SB	2.996	3.005	2.994	2.994	2.958	2.958
Parkeren Offstreet B&O SB	1.108	0	0	0	0	0
Autoparkeren VTH	9.700	11.621	14.942	16.717	18.709	19.701
Autoparkeren VGU	5.619	5.760	5.899	6.112	5.715	5.715
Fietsparkeren VGU	3.658	3.991	3.985	4.119	3.982	3.982
Autoparkeren Ruimte	1.431	2.126	3.546	4.055	5.279	5.421
Fietsparkeren Ruimte	1.305	990	1.382	2.342	3.062	3.562
Fietsparkeren VTH	2.059	2.350	2.453	2.404	2.404	2.404
Uitvoeren maatregelen mobiliteits- en ve	4.883	3.785	4.633	4.318	8.463	3.463
Duurzame Mobiliteit (niet fysiek) VTH	56	65	49	-6	-6	-6
Autoparkeren B&O VGB	1.130	780	746	746	746	746
Fietsparkeren B&O VGB	376	269	267	267	267	267
Saldo Baten en Lasten	18.629	26.308	31.016	33.014	30.473	37.812
Onttrekking reserves	2.265	3.426	3.744	2.792	6.702	1.702
Toevoeging reserves	0	714	0	0	0	0
Saldo onttrekkingen en toevoegingen reserves	2.265	2.712	3.744	2.792	6.702	1.702
Totaal	20.894	29.020	34.759	35.806	37.174	39.514

In onderstaande tabel zijn de verschillen in de baten, lasten en reserves ten opzichte van begrotingsjaar 2023 toegelicht.

	x €1.000
Toelichting verschillen	Bedrag	I/S
Baten
De baten straatparkeren nemen toe door de tariefsverhoging en het invoeren van betaald parkeren in de hele stad.	7.415	S
De projecten Slimme Kruisingen en DIT4tram zijn in 2023 afgerond, hierdoor nemen de baten af.	-699	I
Lasten
Door het invoeren van betaald parkeren in de hele stad nemen de lasten straatparkeren toe.	2.967	S
De tegemoetkoming van lage inkomens voor de toegenomen parkeerkosten als gevolg van o.a. het invoeren van betaald parkeren in de hele stad leidt tot hogere lasten (Voorjaarsnota 2023).	704	S
In het coalitieakkoord zijn middelen beschikbaar gesteld voor de beleidsprioriteit Anders Reizen/Goederenvervoer.	1.237	S
Verschuiving in de kasritme van diverse projecten (onder andere Slimme Kruisingen en DIT4tram) na actualisatie van het MPB.	-799	I
Reserves
Onttrekkingen
Verschillen in jaarlijkse verrekeningen met de reserve Bereikbaarheid op basis van de verwachte uitvoeringsplanning van projecten.	585	I
Toevoegingen
Betreft incidentele stortingen in de parkeerreserve (MPR 2023).	-714	I

Beïnvloedbaarheid

De grafiek hieronder laat zien welk percentage van de lasten van deze doelstelling beïnvloedbaar is.

Voor het jaar 2024 was de doelstelling Mobiliteitsgedrag voor 27 procent beïnvloedbaar. Voor het jaar 2025 voor 37 procent beïnvloedbaar Voor het jaar 2026 voor 40 procent beïnvloedbaar Voor het jaar 2027 voor 48 procent beïnvloedbaar

Binnen deze doelstelling is een groot deel van de lasten beïnvloedbaar, maar staat wel in relatie tot de parkeerinkomsten. Parkeren op straat is de grootste (beïnvloedbare) post en heeft betrekking op de kosten voor handhaving. Verlagen van het budget heeft als gevolg lagere betaalbereidheid en lagere opbrengsten.
Parkeren Offstreet betreffen exploitatie- en eigenaarslasten van gebouwen. Hiervan is een deel aanbesteed met contracten. Personele lasten hebben betrekking op beheer, contractmanagement
en assetmanagement. De kosten worden volledig gedekt door de parkeeropbrengsten.
Voor fietsparkeren geldt dat de hoge mate van beïnvloedbaarheid samenhangt met het aantal fietsenstallingen die in eigendom zijn van de gemeente of worden gehuurd. Alleen besparen op beheer leidt tot een beperkte beïnvloedbaarheid van de kosten.
Duurzame mobiliteit is (grotendeels beïnvloedbaar) budget voor het stimuleren van deelmobiliteit, gedragscampagnes bij minder hinder projecten, uitvoering van wettelijke taken (o.a. digitalisering overheden – ontsluiten mobiliteitsdata) en voorbereiding op wetgeving om duurzaam reisgedrag af te dwingen en doorontwikkeling van onze verkeersmanagementsystemen. Deze maatregelen zijn nodig om de groeiende stad bereikbaar en ontsloten te houden (een wettelijke verplichting bij de ontwikkeling van de stad).