Huisvesting scholen

Moderne en toekomstbestendige huisvesting van scholen, die voldoende passend en duurzaam is.

Beleidskader

Deze doelstelling komt voort uit onderstaande beleidsdocumenten:

Beleidsdocument	Vastgesteld	Toelichting
Verordening huisvesting scholen gemeente Utrecht \| Lokale wet- en regelgeving (overheid.nl)	2021	In deze verordening beschrijven we de regels waaraan wij en schoolbesturen ons houden bij het bouwen van schoolgebouwen.
Onderwijsbeleid \| Gemeente Utrecht Meerjarenperspectief onderwijshuisvesting 2016-2025 voortgangsrapportage 2022 Leerlingproces 2023	2015 2022 2023	Meerjarenplanning en leerlingenprognoses
Uitvoeringsplan Utrechtse Kindcentra	2021	Uitvoeringsplan Utrechtse kindcentra, regels rondom het gezamenlijk bouwen van Kinderopvang en onderwijs.

Effectindicatoren

Indicator		Nulmeting	Realisatie 2022	Doelstelling 2023	Doelstelling 2024	Doelstelling 2025	Doelstelling 2026
Aantal wijken (van de 10) met voldoende schoolgebouwen voor primair onderwijs (112,5% of meer)			8	9	9	9	9
Oorsprong	Eerste Berap 2020
Toelichting	Per wijk wordt de totale capaciteit van de schoolgebouwen vergeleken met de benodigde capaciteit. Dit wordt voor de tien wijken berekend. In de 'Leerlingenaantallen Utrechtse scholen 2022' wordt per wijk aangegeven wat het saldo is.
Bron	Leerlingprognose, gebouwadministratie gemeente Utrecht en MPOHV
Analyse	De wijken Noordoost en Binnenstad voldoen niet aan de norm van 12,5% meer huisvesting dan gebouwcapaciteit. De wijk noordoost kent een hoge dichtheid en biedt weinig mogelijkheden tot uitbreiding van de huisvesting van de scholen in de wijk.
Schooldaken met zonnepanelen			37%	41%	48%	55%	62%
Oorsprong	Eerste Berap 2020
Toelichting	Bij grote bouwprojecten (o.a. bij renovatie en nieuwbouw) worden vaak zonnepanelen toegepast. Daarnaast plaatsen sommige schoolbesturen op eigen initiatief zonnepanelen op het dak.
Bron	Schooldakrevolutie
Analyse	Momenteel is grofweg een derde van de schooldaken benut voor zonnepanelen. Zonnepanelen spelen de komende jaren een belangrijke rol bij het behalen van de duurzaamheidsnormen in het Bouwbesluit en het bouwen van energieneutrale schoolgebouwen. De komende jaren neemt het aantal benutte schooldaken toe tot meer dan de helft.
Aantal wijken (van de 2) met voldoende schoolgebouwen voor voortgezet onderwijs (112,5% of meer)			0	0	0	0	1
Oorsprong	Eerste Berap 2020
Toelichting	Per wijk wordt de capaciteit van de schoolgebouwen vergeleken met de benodigde capaciteit. Dit wordt voor twee gebieden berekend (ten westen en oosten van het Amsterdam-Rijnkanaal). Zie ook de 'Leerlingenaantallen Utrechtse scholen 2022'.
Bron	Leerlingprognose, gebouwadministratie gemeente Utrecht en MPOHV
Analyse	Voor de hele stad geldt dat er structureel te weinig capaciteit voor het voortgezet onderwijs beschikbaar is. Door middel van de huisvestingsafspraken voortgezet onderwijs wordt er capaciteit toegevoegd, deze effecten zijn nog niet meegenomen in deze aantallen.
Schoolgebouwen zonder aardgasaansluiting			40%	31,3%	52%	59%	65%
Oorsprong	Eerste Berap 2020
Toelichting	Bij grote bouwprojecten worden schoolgebouwen van het aardgasnetwerk losgekoppeld (o.a. bij renovatie en nieuwbouw). Het percentage laat het deel van de schoolgebouwen zien dat al is losgekoppeld ten opzichte van het totaal aan schoolgebouwen in de g
Bron	MPOHV
Analyse	De inzet van de gemeente is gefocust op renovatie- en nieubouwprojecten. Gedurende de looptijd van het MPOHV neemt daardoor naar verwachting het aantal schoolgebouwen zonder aardgasaansluiting toe. Momenteel is ruim een derde van alle schoolgebouwen losgekoppeld van het aardgasnetwerk.

Uitgebreidere informatie over indicatoren die betrekking hebben op deze doelstelling is te vinden:

Kwartaalbrief onderwijshuisvesting 01-2023

Activiteiten

Om onze doelstelling te bereiken, gaan wij het volgende doen:

Nieuwe activiteiten in het begrotingsjaar
We onderzoeken mogelijkheden (financieel en organisatorisch) om verschillende functies (kinderopvang, zorg/welzijn, bibliotheek etc) in een gebouw te mengen en dubbelgebruik van ruimtes te integreren, uitgewerkt in het IHP onderwijs (gereed in 2025).
Voor het HVP 2025 werken wij een voorstel uit om de normbedragen voor de bouw van scholen beter te laten aansluiten op onze ambities, toegenomen wettelijke vereisten en marktontwikkelingen (gereed uiterlijk 1 maart 2025).
Onderzoeken naar mogelijkheden (financieel en juridisch) voor Utrechtse Kindcentra (UK) en op basis daarvan het Uitvoeringsplan herzien (gereed in 2024).
De komende periode zullen wij extra aandacht besteden aan netcongestie, dit heeft naar verwachting een vertragend effect op onze ambities. Door de netbeheerder is een stop afgekondigd voor stroomleveringen van nieuwe grote netaansluitingen (gereed in 2025).

Activiteiten die we niet meer doen
Niet van toepassing.

Activiteiten die we blijven doen
In 2024 gaan we met de schoolbesturen verder met de ontwikkeling van dit nieuwe integraal huisvestingsplan scholen 2026-2041 (voorheen Meerjarenperspectief Onderwijshuisvesting).
Binnen het programma realiseren we in iedere nieuwbouwwijk met voldoende omvang een nieuwe basisschool. Voor de VO scholen kijken we naar de stadsbrede spreiding.
We realiseren ongeveer vijftien nieuwe gymzalen en vervangen of renoveren enkele gymzalen. Daarnaast gaan we negen gymzalen combineren tot drie sporthallen om buiten schooltijd in te zetten voor de Utrechtse sportclubs. Dit vindt plaats tot en met eind 2025.
We willen op structurele basis met de schoolbesturen zowel stadsbreed, op wijk- of gebiedsniveau bespreken wat er aan huisvesting nodig is binnen het kader van het IHP.
De gemeente voert tweejaarlijks een klantonderzoek uit om te zien hoe de samenwerking met de gemeentelijke afdeling onderwijshuisvesting ervaren wordt.
Subsidieverstrekking voor het vergroenen van schoolpleinen gaat naar verwachting naar 10 scholen in 2024. We willen deze groene pleinen in overleg met scholen ook beschikbaar stellen voor de buurt.
Stimuleren van Utrechtse Kindcentra (UK). We zijn bezig met de voorbereidingen van de bouwplannen voor UK’s in Cartesius, Groenewoud, Merwedekanaalzone en ook in Vleuten-dorp en Tuindorp.
Om kinderen meer kansen te bieden en het probleem van vroege selectie tegen te gaan, stimuleren we initiatieven zoals onderwijs voor 10-14-jarigen en een brede brugklas. Dit doen we bijvoorbeeld met de bouw van Academie Tien en Aurelius College bij basisschool De Zonnewereld.
De door de gemeenteraad vastgestelde visie op onderwijshuisvesting is de basis voor passende en duurzame huisvesting van scholen.
Het starten van een nieuwe school verloopt sinds juli 2021 via het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap volgens de Wet Meer ruimte voor nieuwe scholen. Wij dienen voor huisvesting te zorgen als een mag starten. Op dit moment is dit het geval voor één school.

Financiën Huisvesting scholen

						x €1.000
	Rekening	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting	Begroting
	2022	2023	2024	2025	2026	2027
Baten	3.925	2.847	2.847	2.847	2.847	2.847
Onderwijshuisvesting	3.925	2.847	2.847	2.847	2.847	2.847
Lasten	51.946	58.215	56.580	59.947	62.005	63.688
Onderwijshuisvesting	51.894	57.710	56.075	59.442	61.500	63.183
Voorziening Huisvestingcalamiteiten	52	505	505	505	505	505
Saldo Baten en Lasten	-48.021	-55.368	-53.733	-57.100	-59.158	-60.841
Onttrekking reserves	6.716	3.008	2.665	2.665	2.665	2.665
Toevoeging reserves	0	0	0	0	0	0
Saldo onttrekkingen en toevoegingen reserves	6.716	3.008	2.665	2.665	2.665	2.665
Totaal	-41.305	-52.360	-51.068	-54.435	-56.493	-58.176

In onderstaande tabel zijn de verschillen in de baten, lasten en reserves ten opzichte van begrotingsjaar 2023 toegelicht.

	x €1.000
Toelichting verschillen	Bedrag	I/S
Lasten
Vanwege achterblijven groei van de stad worden middelen voor groei in balans Onderwijshuisvesting ingeleverd in 2024 (Voorjaarsnota 2023).	-1.628	I
Bij de Voorjaarsnota 2022 zijn voor de stijging van bouwkosten middelen toegekend. Het budget varieert over de jaren omdat een deel van de bouwkostenstijging betrekking heeft op tijdelijke huisvesting. In 2024 is voor tijdelijke huisvesting minder begroot dan 2023.	-600	I
Incidenteel budget voor het tijdelijk opvangen van extra leerlingen als gevolg van groei van de stad is in 2024 lager dan in 2023 (Voorjaarsnota 2022).	-1.000	I
In 2021, 2022 en 2023 is incidenteel budget ingeleverd voor realistisch tempo van investeren (onderwijs huisvesting). In 2024 is dit niet meer het geval en is er dus vergeleken met 2023 een hoger budget (Programmabegroting 2021).	1.000	S
In 2023 was er incidenteel budget voor tijdelijke onderwijshuisvesting. Deze is in 2024 conform besluitvorming niet meer beschikbaar. (Programmabegroting 2021).	-500	I
Groei in balans kapitaallasten Onderwijs, conform coalitieakkoord 2022.	1.252	S
Reserves
Onttrekkingen
Hogere onttrekking in 2023 vanwege bestedings en dekkingsvoorstellen jaarrekeningresultaat (beslispunt 30 Huisvestingsprogramma).	-343	I

Beïnvloedbaarheid

De grafiek hieronder laat zien welk percentage van de lasten van deze doelstelling beïnvloedbaar is.

Voor het jaar 2024 was de doelstelling Huisvesting scholen voor 18 procent beïnvloedbaar. Voor het jaar 2025 voor 18 procent beïnvloedbaar Voor het jaar 2026 voor 17 procent beïnvloedbaar Voor het jaar 2027 voor 17 procent beïnvloedbaar

De lasten binnen deze doelstelling zijn beperkt beïnvloedbaar. Huisvesting van scholen (basis-, voortgezet en speciaal onderwijs) is een wettelijke taak van gemeenten. Het merendeel van de kosten is structureel (kapitaallasten) en beperkt beïnvloedbaar. De financiële ruimte betreft vooral incidentele middelen uit de programmabegroting en stelposten voor kapitaallasten. Deze stelposten worden gehanteerd als buffer om risico's en onzekerheden op te vangen. Het verlagen van de stelposten kan leiden tot knelpunten die op dat moment acuut zijn en dan geen dekking hebben.